Provitamin Nedir? Provitamin Çeşitleri Nelerdir?

Provitamin Nedir?

Vücuda provitamin olarak alınan maddeler, vücutta çeşitli dönüşüm reaksiyonlarına uğrayarak vitamin halini alabilir. Bu vitaminler genellikle besinler yoluyla alınır. Ancak provitaminlerde yalnızca, D3 Dehidrokolesterol vitamini güneş ışığından sentezlenerek alınabilir. 

Provitamin Çeşitleri Nelerdir?

Pek çok provitamin çeşidi bulunur. Vücudun en çok ihtiyaç duyduğu provitaminler nelerdir? sorusunun cevabı ise aşağıdaki maddelerden gibidir:

A-Beta karoten:

En çok bilinen provitamin olan beta karoten, vücuda girdikten sonra karaciğerde enzim yoluyla sentezlenerek A vitaminine dönüşür. A vitamini, yağda çözünebilen ve karaciğerde depolanan bir vitamindir. Genellikle besinlerden elde edilen beta karoten-A vitamini, vücuttan çok fazla görev üstlenebilir. A vitamini en çok turuncu renkli besinlerde (havuç, kayısı, kavun, mango, balkabağı, portakal vb.), yeşil yapraklı sebzelerde (ıspanak, brokoli, Brüksel lahanası, maydanoz, karahindiba yeşillikleri) ve bazı sebzelerde (lahana, yeşil-kırmızı biber, karalahana, tatlı patates) bulunabilir.

B5-Panthenol:

B5 vitamini tabiatta çok fazla bulunabilir ve normal bir beslenme düzeni olan kişilerde eksikliği görülmeyebilir. B5 vitamini en çok yulaf ve tahıl ürünlerinde, süt ve yumurtada, kümes hayvanlarında, deniz ürünlerinde, mantar, patates gibi sebzelerde, nohut ve pirinç gibi bakliyatlarda bulunabilir. Eksikliği, cilt problemlerine sebebiyet verebilir. B3 vitamini eksikliğinde tıpkı B5 vitamini eksikliğinde olduğu gibi cilt sorunları meydana gelebilir. Hem B3 vitamini faydaları hem de B5 vitamini faydaları hakkında bilgi sahibi olmak için ilgili içeriklerimizi inceleyebilirsiniz.

D2-Ergosterol:

Ergosterol türevi olan D2 vitamini doğada pek fazla bulunmayabilir. Laboratuvar ortamında üretilebilir veya ultraviyole ışınlarına maruz kalan deride, karaciğer ve böbreklerde hidroksillenerek üretilebilir. 

D3-Dehidrokolesterol:

D3 vitaminin vücut için en gerekli ve en önemli vitaminlerden biri olduğu söylenebilir. Diğer vitaminler gibi D vitamini de sağlık için gerekli bir maddedir, ancak çok az miktardadır.(1) Vücutta çok fazla işlevi olan D3 vitamini en çok güneş ışınlarının ciltten emilmesiyle alınabilir. Besinlerden alınan D3 vitamini ise karaciğer ve böbreklerde işlenerek vücut tarafından kullanılabilir hale getirilir. D3 vitamini besinlerde daha çok soya, badem, yulaf sütü, süt ve süt ürünleri, yumurta, tahıllar, somon ve ton balığı gibi gıdalarda bulunabilir.

E-Tokoferil Asetat:

E vitamini, doğal besinlerde bulunduğundan vücutta eksikliğine çok fazla rastlanmayabilir. E vitamini, antioksidan özelliği sayesinde vücuttaki serbest radikallere karşı vücudu koruyabilir. E vitamini çoğunlukla bitkisel yağlarda, badem, ceviz, fındık gibi yağlı tohumlarda, bazı balık türlerinde (somon, ton balığı, sardalya vb.) ve yeşil yapraklı sebzelerde bulunabilir.

Hangi Vitaminler Provitamin Olarak Alınır?

Vücudun bazı yaşamsal fonksiyonlarının yerine getirilmesinde ve sağlıklı yaşamın sürdürülebilmesi için bazı provitaminlere ihtiyaç duyulabilir. Vücuda provitamin olarak alınan vitaminler ise genel olarak; A, D2, D3, E ve B5 vitaminleridir.

Provitaminler Hangi Durumlarda Alınır?

Provitaminler, vücudun normal fonksiyonlarını yerine getirmesi için ihtiyaç duyduğu maddelerdir. Vücutta üretilmediği için dışardan besinler yoluyla ya da ilaç takviyeleri olarak alınabilir. Aşağıda belirtilen maddelerde, provitaminlerin hangi durumlarda kullanılabileceğini okuyabilirsiniz:

• A vitamini vücudunuzun hastalık ve enfeksiyona (bağışıklık sistemi) karşı doğal savunmasının düzgün çalışmasına yardımcı olabilir (3) ve özellikle göz sağlığının korunmasında da etkili olabilen bir vitamindir.
• D vitamini normal kemiklerin korunmasına katkıda bulunabilir. D vitamini, kemik sağlığının korunmasında ve bağışıklık direncinin artırılmasına da fayda sağlayabilir. Özellikle çocukların sağlıklı kemik ve diş gelişimi için alınması gerekebilir.
• Provitamin-B5 ya da farklı bir deyişle pantotenik asit, normal enerji oluşum metabolizmasına katkı sağlayabilir. Provitamin-B5 vitamini cildi nemlendirebilir; ciltteki tahrişin önüne geçebilir ve cilt bariyerinin korunmasına katkı sağlayabilir.
• E Vitamini, sağlıklı cilt ve gözlerin korunmasına katkı sağlayabilir. Vücudun hastalık ve enfeksiyona (bağışıklık sistemi) karşı doğal savunmasını güçlendirmeye destek olur.(2)

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Kaynakça:

1-https://www.webmd.com
2-https://www.nhs.uk
3-https://www.nhs.uk