Zararlı Güneş Işınlarından Korunmanın Önemi Nedir?

Zararlı Güneş Işınları Nelerdir?

Zararlı güneş ışınları, ultraviyole (UV) olarak bilinen elektromanyetik radyasyon çeşididir. UVA, UVB ve UVC olmak üzere üç tür ultraviyole (UV) ışını vardır. UVA ışınları en zayıf radyasyon etkisine sahip olmasına rağmen cilt hücrelerinin hızla yaşlanmasına neden olur. UVB ışınları daha güçlüdür ve etkileri de UVA ışınlarına oranla daha büyüktür. Güneş yanıklarına ve cilt kanserine yol açabilir. UVC ışınları ise atmosferdeki ozon tabakası ile reaksiyona girer ve yeryüzüne ulaşamaz. zararlı ışınları; bulunduğunuz yerin ekvatora olan uzaklığı, güneş ışığına maruz kaldığınız zaman dilimi Güneşin, rakım, bulutların durumu, yüzey yansımaları gibi faktörlere bağlı olarak etkisini gösterir. Peki, güneş ışınları hangi saatlerde zararlı? Güneş ışınları özellikle sabah 10.00 ile 16.00 saatleri arasında en güçlü etkiyi yaratır. ^{1 3}  Bu saat aralığında açık havada olmaktan kaçınmak ya da zararlı güneş ışınları için önlem almak gerekir.

Zararlı Güneş Işınlarından Korunmanın Önemi Nedir?

Zararlı güneş ışınlarına uzun süre maruz kalmak, kalıcı cilt hasarına yol açabilir. Üstelik UV zararları sadece güneşli günler için geçerli değildir. Bulutlu, kapalı ve karlı havalarda bile güneşin zararlı ışınlarından korunmaya dikkat etmek gerekir. Güneşin UVB ışınları, melanoma adı verilen bir cilt kanseri çeşidine yol açabilir. Aynı zamanda melanomaya oranla daha az görülen merkel hücreli karsinom, dudak ve göz kanserine de neden olabilir. Fazla güneşin zararları herkesi etkileyebilir ancak güneşin etkilerinden zarar görme riski yüksek olan kişiler şunlardır:

• İleri yaştaki kişiler özellikle 75 yaş üstü insanlar,
• Bebekler ve küçük çocuklar,
• Kronik hastalıklara sahip kişiler özellikle solunum yetmezliği ve kalp hastalığı olanlar,
• Enfeksiyon nedeniyle yüksek ateşi olanlar,
• Aşırı alkol alanlar,
• Ağır fiziksel işlerde çalışanlar ve ağır spor yapanlar.

Bunlara ek olarak altı aylıktan küçük bebeklerin hassas ciltleri, gölgede dahi ciddi şekilde hasar görebilir. Güneş zararları, doğrudan ya da dolaylı olarak güneş ışığına maruz kalma şeklinde meydana gelir. Örneğin herhangi bir koruyucu giysi ya da krem kullanmadan güneş ışığına maruz kalma doğrudan UV ışınlarından zarar görmenize neden olur. Su, kum ya da kar gibi yüzeylerden yansıyan ultraviyole ışınlarının etkisi dolaylı olarak güneş ışınlarından zarar görmenize yol açar. Uzun süre güneş ışınlarına maruz kalmak, vücut sıcaklığının artmasına neden olarak baş dönmesi, halsizlik, baş ağrısı yapabilir. Ayrıca aşırı terlemeden dolayı vücutta sıvı kaybı yaşanabilir ve bu durum özellikle bacak, kol ya da karın bölgesinde ağrılı kramplara neden olabilir. ^{3 4 5}

Zararlı Güneş Işınlarından Korunmak İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler

Güneşin UV ışınlarından korunma sadece yaz aylarında değil, tüm yıl boyunca önemlidir. UV ışınları bulutlu ve serin günlerde de su, kum ve kar gibi yüzeylerden yansıyarak size ulaşabilir. Güneşten korunma yolları şunlardır:

Gölgede Kalın

Bir şemsiye, ağaç altında ya da herhangi bir gölgeli alanda kalmak güneşten korunmak için doğal yollar arasındadır. Gölgede olmak, güneşin zararlı ışınlarını engelleyerek cilt hasarlarının ve kanser riskinin önlenmesine yardımcı olabilir. Yine de tam korunma için gölgede olsanız bile güneşten koruyan kıyafetler giymeli ve mutlaka güneş kremi sürmelisiniz.

Güneş Işınlarından Koruyan Kıyafetler Giyin

Zararlı güneş ışınları, cilde doğrudan temas ettiğinde yüksek hasara neden olabilir. UV ışınlarından korunmak için uzun kollu gömlek, bluz ve uzun etek ya da pantolon giyebilirsiniz. Plajda bu tür kıyafetler giymek zor gelirse uzun plaj elbiseleri ya da uzun kollu, hafif ve ince kumaş yapısına sahip tişörtleri de tercih edebilirsiniz. Sık dokunmuş kumaş yapısına sahip kıyafetler, güneş ışınlarının cilde temas etmesini engelleyebilir. Ayrıca kıyafetleriniz ıslandığında mutlaka değiştirmelisiniz. Islak kıyafetler UV koruması açısından zayıftır. Renk seçimini de açık renklerden yana yaparak daha iyi bir koruma sağlayabilirsiniz.

Şapka Takın

Yüz, kulak, ense ve boyun bölgesini güneş ışınlarından korumak için geniş ya da siperliği olan şapkaları tercih edebilirsiniz. Şapkanın kumaş dokusunun sıkı olmasına dikkat etmelisiniz. Sıkı dokunmuş kumaşlar, güneş ışınlarının cilde temasını yüksek oranda engeller. Güneş ışığını geçiren delikli hasır şapkalar kullanmaktan kaçınmalısınız.

Güneş Gözlüğü Kullanın

Güneş gözlükleri, gözlerinizin UV ışınlarına direkt maruz kalmasını önleyerek katarakt riskini azaltabilir. Aynı zamanda hassas göz çevresinin güneşe maruz kalmasını engelleyebilir. İyi bir koruma için hem UVA hem de UVB ışınlarını engelleyen güneş gözlüklerini tercih etmelisiniz.

Güneş Kremi Sürmeyi Unutmayın

Güneş ışınlarının zararlı etkilerini minimuma indirmede en etkili yöntem, dört mevsim güneş kremi kullanmaktır. Gün ışığına çıkmadan en az 15-20 dakika önce güneş kremi sürerek kremin cilt tarafından tam anlamıyla emilmesini sağlamalısınız. Güneş kremi seçerken hem UVA hem de UVB ışınlarını filtreleyen ve en az 15 koruma faktörüne sahip ürünleri tercih etmelisiniz. Belirli aralıklarla, özellikle suya girip çıktıktan sonra, güneş kremini tazelemelisiniz. 6 aylıktan küçük bebeklere güneş kremi sürülmesi uzmanlar tarafından önerilmez. Bu nedenle bebeklerin güneşin zararlı ışınları nedeniyle zarar görmemesi için öğle saatlerinde güneşten uzak tutulması önerilir. ¹

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Kaynakça

https://www.cdc.gov
https://www.medicalnewstoday.com
https://www.cityofhope.org
https://www.nidirect.gov.uk
https://www.cancer.nsw.gov.au