Bebeklerde Uyku Eğitimi Nedir? Uyku Eğitimi Yöntemleri

Uyku Eğitimi Nedir?

Uyku eğitimi, farklı yöntemler ve pratikler ile bebeğe kendi kendine uykuya dalabilmesine öğretmek olarak tanımlanabilir. Uyku eğitiminin temel amacı, bebeğe herhangi bir kişiye ihtiyaç duymadan sakinleşmesini öğretmektir. Kendini sakinleştiren bebekler, tek başlarına uykuya dalabilir, gece uyandıklarında da ağlamak yerine yeniden uykuya dalmayı başarabilir.(1)

Bebeklerde uyku eğitimi süreci, sadece bebeğin huzurlu bir uyku uyuması için değil ebeveynin de kendine zaman ayırması ve daha düzenli bir uyku rutinine geçmesi için oldukça önemlidir.

Uyku Eğitimine Ne Zaman Başlanır?

Bebeklerde uyku eğitimi için en doğru zaman, bebeğin gelişimine ve anne ya da babanın beklentilerine göre değişebilir. Ancak genel olarak 4 aylık bebek uyku eğitimi için hazırdır. Uzmanlar, uyku eğitimine 4.-6. aylar arasında başlanabileceğini belirtir. Zira bebeklerdeki sirkadiyen ritmin gelişmesi de 3-6 aydan sonra başlar. Bu gündüzleri daha çok vakit geçirip geceleri daha çok uyuyacakları anlamına da gelir. Özellikle 6. aydan sonra bebekler geceleri daha az emme ihtiyacı duyacakları için uyku eğitimi süreci daha kolay olabilir.(2) Pek çok kaynak yenidoğan uyku eğitimi konusunda yönlendirmeler yapsa da bebeğinize ilerleyen yaşlarında da uyku eğitimi verebilirsiniz. 

Uyku eğitimine başlamak için en uygun zaman, hazır olduğunuz zamandır. Uyku eğitiminden fayda sağlamak ve olumlu sonuç almak için bebeğinizin de sizin de bu sürece hazır olması gerekir. Bebeğinizin uyku rutinini, uykuya dalma süresini ve geceleri deliksiz bir şekilde ne kadar uyuyabildiğini gözlemleyerek onun uyku eğitimine ne kadar hazır olduğunu anlayabilirsiniz. 

Tüm bunların yanında bebeklerde uyku eğitimi sürecinin zorunlu bir dönem olmadığını, önemli olanın sadece bebeğinizin uyku kalitesi ve huzuru olduğunu unutmayın. Bebeğinizin uyku eğitimine uyum sağlayamadığını ve zorlandığını düşünüyorsanız eğitim sürecini sonlandırabilir ya da erteleyebilirsiniz.

Bebeklerde Uyku Eğitimi Yöntemleri

“Uyku eğitimi nasıl verilir?” sorusunun tek bir yanıtı yoktur. Bebeklerde uyku eğitimi, farklı yöntemler aracılığıyla gerçekleştirildiğinden her yönteme özel bir süreç yaşanır. En çok başvurulan uyku eğitimi yöntemleri nelerdir ve bu yöntemler nasıl uygulanır öğrenmek için listeyi inceleyebilir, size en uygun olan uyku eğitimi yöntemini uygulamaya başlayabilirsiniz. 

Kim West’ten Sandalye Yöntemi 

Dünyaca ünlü uyku koçu Kim West tarafından geliştirilen bu metod, sandalye yöntemi olarak da bilinir. Kim West metodunda bebeğe temas etmeden onun yanında olduğunuzu göstermeniz gerekir. Zaman içerisinde güven kazanan bebek, bir süre sonra tek başına rahatlıkla uykuya dalabilir. Bu yöntem daha ileri ve farklı yaş gruplarına uyku eğitimi vermek için de uygundur. 1 yaş uyku eğitimi ya da 2 yaş uyku eğitimi konusunda etkili bir yöntem arıyorsanız Kim West metodunu deneyebilirsiniz. 

Bu yöntemi uygulamak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

• Bebeğinizin uyku öncesi rutinlerini gerçekleştirip (banyo yaptırmak, pijamalarını giydirmek, ışıkları ya da perdeleri kapatmak, iyi geceler dilemek vb.) uykusunun geldiğini gözlemleyince onu yatağına bırakın. 
• Bir sandalye alıp size uzanamayacağı ama sizi rahatça görebileceği yakın bir mesafede oturun. 
• Bebeğiniz uykuya dalana kadar herhangi bir temasta bulunmadan ve konuşmadan onun uyumasını bekleyin. 
• Ağlarsa onu kucağınıza alıp sakinleştirebilir, sonra yeniden yatağa bırakarak uyumasını bekleyebilirsiniz. İlk gecelerde bu durum sıkça tekrar edebilir ancak vazgeçmeyip her sakinleştiğinde onu yatağa bırakmaya devam etmeye çalışın. 
• İlk üç gün boyunca uyuyana kadar ve her uyandığında yanında olun. 
• Üç günün sonunda sandalyenizi biraz daha uzağa taşıyın. Her üç günde bir sandalyenizin yerini dışarıya daha yakın olacak şekilde değiştirin.
• Ağlaması ya da uyumak istemediğini göstermesi durumunda onu sakinleştirmek için yanına gidin. 
• Uyku eğitiminin başarılı olması durumunda artık bebeğiniz siz yokken de rahatlıkla uykuya dalmaya başlayacaktır.

Tracy Hogg’dan Yatır ve Kaldır Yöntemi 

Yatır ve kaldır yöntemi, “Yeni Annelere Mucize Çözümler” isimli kitabıyla tüm dünyadaki anne adaylarının yakından tanıdığı bebek hemşiresi Tracy Hogg tarafından geliştirilmiştir. Bu yöntemin amacı bebeği mümkün olduğunca az ağlatmak ve kendini güvende hissetmesini sağlayarak uykuya dalmasını öğretmektir. Yatır kaldır yönteminde sabırlı olmak ve uyku eğitiminin kısa bir sürede gerçekleşmeyeceğini unutmamak oldukça önemlidir. 

Bebeklerde uyku eğitimi yöntemleri arasında öne çıkan yatır ve kaldır yöntemini uygulamak için aşağıdaki adımları uygulayabilirsiniz:

• Bebeğinizin uyku öncesi rutinlerini gerçekleştirin ve uyku saatinde onu yatağına bırakıp odasından çıkın. 
• Bebeğiniz ağladığında onu sakinleştirmek için kucağınıza alın. 
• Kucağınıza aldığınız esnada onunla konuşmayın, sadece sarılın ve ağlamayı bıraktığında yeniden yatırıp odadan çıkın. 
• Bebeğiniz uykuya dalana kadar bu adımları tekrarlayın.(3)

Bedtime Fading Yöntemi

Bebeklerde uyku eğitimi yöntemlerinden biri de bedtime fading yöntemidir. İnsanlarda doğal olarak gelişen uyku ve uyanıklık döngüsüne uygun şekilde bir uyku planlaması yapmayı esas alan bedtime fading yöntemi de en sık başvurulan uyku eğitimi yöntemleri arasında yer alır. Bebeğiniz özellikle farklı nedenlerden ötürü uykuya dalamıyor ve uyku saatini kaçırıyorsa bu yöntemi deneyebilirsiniz. Memede uyuyan bebeğe uyku eğitimi vermek istiyorsanız da yine bu yöntemi uygulayabilirsiniz. 

Bedtime fading yöntemini uygulamak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

• Bebeğinizin genel olarak esnemeye, uyku belirtileri göstermeye başladığı bir saat seçin. Bu saatte onu yatağına koyun ve odadan çıkın. 
• Bebeğiniz 15 dakika içerisinde uyumazsa onu yatağından çıkarın ve başka bir odaya götürün. 
• Yaklaşık 30 dakika boyunca oyun oynayıp yeniden yatağına bırakın. 
• 15 dakika sonra yeniden kontrol edin ve eğer uyumamışsa uyuyana kadar ikinci ve üçüncü adımları tekrar edin. 
• Bebeğinizi birkaç gün gözlemleyip uyku saatini kontrol edin. Zaman içerisinde kendi kendine uyumaya başladığı saati keşfedeceksiniz.(4)

Bebeklerde Uyku Eğitiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bebeklerde uyku eğitimi, hem ebeveyni hem de bebeğin daha rahat uyuması amacıyla gerçekleştirilir. Bu dönemi daha kolay ve zorlanmadan yaşamak için aşağıdaki durumlara dikkat edebilirsiniz:

• Uyku eğitiminden önce bir uyku rutini oluşturun: Bu rutini bebeğinizin ilk haftalarından itibaren oluşturmaya başlayabilirsiniz. Uyku öncesi yapılan banyo, kıyafet değişikliği, kitap okuma gibi aktiviteler zaman içerisinde düzenli olarak tekrarlandığında bebeğinize uykuyu çağrıştıracaktır. 
• Uyku eğitimi için doğru zamanı bulun: Uyku eğitimi de tıpkı tuvalet eğitimi gibi bir düzen ve istikrar ile olumlu sonuç verir. Bu nedenle tatile çıkmak, taşınmak ya da düzeninizi bozacak herhangi bir durum yaşayacaksanız uyku eğitimini erteleyin. 
• Bebeğinize özel bir uyku alanı oluşturun: Uyku eğitimi vermek için bebeğinizin ayrı bir yatağı olması şart. Uyuması için bir odası yoksa dahi onun için ayrı bir yatak hazırlamalı ve uyku eğitimi boyunca aynı yerde uyumasına özen göstermelisiniz. 
• Uyku eğitimi vermeden önce sizin için en uygun yöntemi belirlediğinizden emin olun: Uyku eğitimi yöntemleri hakkında detaylı bilgi edinmek için uyku eğitimi kitabı olarak satışa sunulan farklı kaynaklardan yararlanabilir, daha önce benzer yöntemi denemiş kişilerden fikir alabilirsiniz. 
• Uyku saati belirleyin: Bebeğinizi gece uykusuna yatırmak için bir saat belirleyin ve bu saate sadık olun. Zaman içerisinde bebeğiniz de bu uyku saatine alışacaktır.
• Sabırlı olun: Uyku eğitimi kısa sürede tamamlanacak bir süreç değildir. Hangi yöntemi uygularsanız uygulayın sabırlı ve istikrarlı olmanız gerekir. Ancak bu şekilde uyku eğitimini tamamlayıp sonuç alabilirsiniz. 
• Uyku eğitiminin zaman aşımına uğrayacağını unutmayın: Bebeklerde uyku eğitimi bebeğiniz yaş aldıkça zaman aşımına uğrayabilir. Özellikle kreşe ya da okula başlayan çocuklarınızın uyku saatlerinde değişimler olacağı için zaman içerisinde yeni bir uyku düzeni oluşturmanız gerekebilir.5 

Uyku eğitimi konusunda edindiğiniz tüm bu bilgilerden yararlanarak hem bebeğiniz hem de kendiniz için daha konforlu bir uyku düzeni oluşturabilirsiniz.

NOT: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır. 

Kaynakça

https://health.clevelandclinic.org
https://www.sleepfoundation.org
https://www.whattoexpect.com
https://www.babycenter.com
https://www.sleepfoundation.org